admin
Türkiye’deki ayçiçeği ıslah çalışmalarının koordinatörlüğünü yürüten enstitü, üreticilere verimli ve kaliteli çeşitler sunmak için çalışma gerçekleştiriyor.
Edirne’de bulunan enstitü bahçesinde ayçiçeği yetiştirilmesine uygun iklim şartlarının sağlandığı serada çalışma yürüten araştırmacılar, ömrünü konukçu olduğu bitkinin besin unsurları ve suyu ile sürdüren canavar otunu deneme hedefli ayçiçeklerinin ekili olduğu topraklara bulaştırıyor.
Her yıl yaklaşık 10 bin gereç üzerinde yapılan denemelerle, bitkinin gelişimini yavaşlatan, kök hasarlarına yol açıp su alımının azalmasına neden olarak randıman kayıpları yaşatan canavar otuna karşı sağlam ayçiçeği çeşitlerinin tespit edilmesi amaçlanıyor.
Ekilen ayçiçekleri canavar otuna karşı test ediliyor
Enstitü Müdürü Doç. Dr. Adnan Tülek, AA muhabirine, ziyanlı otların ayçiçeğine tesirini belirlemek ve sağlam çeşitleri geliştirmek için ağır çalışmalar yaptıklarını söyledi.
Ayçiçeğiyle ilgili kıymetli araştırmalar yürütüldüğünü belirten Tülek, “Özellikle kış devrindeki ıslah çalışmaları kapsamında çeşit öncesi gereci buradaki serada test ediyoruz. Denetimli şartlarda yürüttüğümüz sera çalışmalarında yılda yaklaşık 10 bin malzemesi canavar otuna karşı test ediyoruz.” dedi.
Tülek, ayçiçeğinde canavar otunun randımanı düşüren en değerli etkenlerden biri olduğunu vurguladı. Ayçiçeği ekimi yapıldıktan sonra toprakta bulaşık olan canavar otu tohumunun ayçiçeğinin köküne bulaşıp çimlendiğini anlatan Tülek, “Canavar otu bu noktadan sonra gereksinim duyduğu su, mineral ve öteki besin unsurlarını tutunduğu ayçiçeğinden karşılıyor. Şayet çok bulaşık durumdaysa yüzde 100’e kadar randıman kayıpları yaşanıyor.” diye konuştu.
“Tohumlarıyla yayılan ve bulaşan bir bitki”
Tülek, ıslah çalışmalarının yapay olarak canavar otu karıştırılmış toprak kullanılarak saksılarda test edildiğini söz etti. Canavar otunun tam bir parazit bitki olduğunu anlatan Tülek, şunları kaydetti:
“Binlerce malzeme üzerinde denemeler yapılıyor. Hepsi tek tek inceleniyor ve hastalığın tesirleri gözleniyor. Yüksek derecede toleranslı olan çeşitler ya da çeşit adaylarında tam parazit bu bitkinin gelişemediğini görüyoruz. Tohumlarıyla yayılan ve bulaşan bir bitki. Bulaşık yerlerde 10 yıla kadar varlığını koruyabilen bir yabancı ot. O yüzden bu otla uğraşın en değerli yollarından biri kültürel usul olarak bilinen toleranslı çeşitlerin ekilmesi, böylece hastalığı bertaraf ediyoruz.”
Enstitüde 50 ayçiçeği çeşidi geliştirildi
Tülek, ıslah çalışmalarının uzun yıllar aldığını ve başarılı bir çeşidin 10-12 yılda geliştirildiğini de lisana getirdi. Enstitüdeki ayçiçeği ıslah çalışmalarının 1970’li yıllarda başladığını anımsatan Tülek, bu müddette 50 çeşidin çiftçilerin kullanımına sunulduğunu kelamlarına ekledi.
