admin
ABD Başkanı Donald Trump’ın federal kurumlarda yapılan kesintiler dizisi medyaya da yansıdı. Trump cuma günü, Voice of America (Amerika’nın sesi – VOA) ve dünya genelinde ABD hükümeti tarafından finanse edilen öbür medya kuruluşlarını kapatmayı amaçlayan bir kararname imzaladı. Kararname, ABD Küresel Medya Ajansı (USAGM) ve ajansa bağlı kurumları içeriyor. USAGM bünyesinde faaliyet gösteren medya kurumları ortasında Voice of America’ya ek olarak, Agency for Küresel Media, Radio Free Europe/Radio Liberty ve Radio Free Asia yer alıyor. Yaklaşık 270 milyon dolarlık bir bütçesi ve 2.000’den fazla çalışanı olan kuruluş, 49 lisanda yayın yapıyor. Haftalık iddiası izleyici kitlesi de 361 milyondan fazla.
Yetki tartışması
Kapatılmalardan Associated Press (AP), Reuters ve Agence France-Presse üzere memleketler arası ajanslar da etkilenecek. Trump’ın USAGM’e yönetici olarak atadığı kıdemli danışmanı Kari Lake’in bu feshi gerçekleştirecek yasal yetkiye sahip olmadığı söyleniyor. USAGM’i “Amerikan vergi mükellefleri için dev bir çürüme ve yük” olarak niteleyen Lake, X hesabından yaptığı paylaşımda USAGM’in “pahalı ve gereksiz” haber ajansı mukavelelerini iptali için de harekete geçtiğini söyledi. Lake, “Bunlara Associated Press (AP), Reuters ve Agence France-Presse ile yapılan onlarca milyon dolarlık kontratlar de dahil. USAGM, 83 yıllık bir geçmişe sahip, Amerikan vergi mükellefleri tarafından finanse edilen bir Haber Kuruluşudur. Bize haberin ne olduğunu söylemeleri için dış haber şirketlerine ödeme yapmamalıyız; yaklaşık bir milyar dolarlık bütçeyle, kendimiz haber üretmeliyiz” tabirlerine yer verdi.
İdari müsaade denildi
Kararnamenin sabahında gazeteciler programlarını yayınlamak üzere Voice of America’ya geldiklerinde, kendilerine işten çıkarıldıkları söylendi. Akabinde şirket içi bir e-posta ile idari müsaadeye çıkarıldıkları bildirimi yapıldı. VOA Yöneticisi Michael Abramowitz, 1.300’e yakın gazeteci, üretimci ve asistandan oluşan takımının neredeyse tamamının idari müsaadeye çıkarıldığını belirterek, “83 yıl sonra birinci defa ünlü Voice of America’nın susturulmasından derin bir hüzün duyuyorum” dedi.
Musk’ın adamları
NPR’a konuşan birkaç kaynağa nazaran, Elon Musk’ın liderliğini yaptığı kamu maliyetini azaltma teşebbüsü DOGE’nin üç işçisi, USAGM’in bütçesine ve faaliyetlerine erişim sağlamak için daima kurumda bulunuyor. Bir başka argümana nazaran de DOGE grubu, Radio Free Asia ve Radio Free Europe çalışanlarının maaşları için muhtaçlık duyulan parayı 30 günlüğüne alıkoydu. Hür çalışan gazeteciler, DOGE’den USAGM’ye atanan bireylerin bu fonları dondurması nedeniyle geçen aydan beri ödeme alamadıklarını söylüyor. Yansımalar da süratli gelişiyor; Çek hükümeti, ABD idaresinin USAGM yayınlarını kapatmasının akabinde Prag merkezli Radyo Özgür Avrupa-Radyo Özgürlük’ü (RFE-RL) kurtarmak için Avrupa ortaklarıyla görüşme arayışında bulunuyor.
Büyük devletler yayınlara devam
ABD’den öteki öbür büyük devletler de kendi kamu diplomasilerine yardımcı olması için milletlerarası yayın yapıyor. Bunlar ortasında İngiliz BBC, Fransız Radio France Internationale (RFI) özerk olarak devlet fonlarıyla hayatını sürdürüyor. Ayrıyeten Alman Deutsche Welle (DW), Rus Sputnik ve Çin’in China Radio International (CGTN) yayın kuruluşları da farklı lisanlarda memleketler arası yayınlar yapıyor.
83 YIL SONRA SUSTU
ABD’nin 2. Dünya Savaşı’na girmesinin akabinde 1 Şubat 1942’de başlayan Almanca radyo yayını, VOA’nın kuruluş tarihi kabul ediliyor. Kararnameyle Amerikan kamu diplomasisinin 83 yıldır dünyaya ulaşan sesi kesilmiş oldu. Çalışanlardan basın kartlarını, iş telefonlarını ve ekipmanlarını teslim etmeleri isteniyor.
