admin
Milliyet.com.tr/ÖZEL İstanbul Besin ve Muhtaçlık Unsurları Perakendeciler Derneği (İstanbul PERDER) Yönetim Kurulu Lideri Faruk Güzeldere, kendi bünyelerinde bağlı bulunan marketlerde Et ve Süt Kurumu ile mutabakatlı olarak Ramazan boyunca uygun fiyattan kırmızı et satışı yapılacağını duyurmuştu. Böylece İstanbul’daki lokal marketlerde Ramazan ayı boyunca kıymanın kilosu 379 TL, kuşbaşının kilosu 399 TL’den satışa sunuluyor.
ET SATIŞINA KİLO SINIRI!
Faruk Güzeldere herkesin ucuz ete ulaşabilmesi için et satışlarında kişi başı 2 kilogram hududu getirildiğini belirterek, “Çünkü markette iki üç günde satılacak etin, birkaç saat içinde tükendiğine şahit oluyoruz. Etin marketlerimizde ucuz olduğunu gören birtakım kasap ve restoran sahiplerinin, birkaç kişiyi markete göndererek reyondaki etlerin hepsini almaya çalıştığı oluyor. Mesela; beş kişi, bir otomobille marketin önüne geliyor ve başka farklı ikişer kilogram et alıyor. Baktığınızda başka farklı et alıyorlar lakin et birebir yere gidiyor. Her vatandaşın ete ulaşabilmesi için elimizden geleni yapmaya çalışıyoruz lakin bu türlü olumsuz durumlar da mevcut. Market çalışanlarının da etin nereye ve kime gittiğini tespit etmesi mümkün değil” dedi.
FIRSATÇILAR KİLO SONUNU DA AŞTI
Kişi başına 2 kilo et sonu getirilse de fırsatçılar bu hududu da delmeyi başardı. Birtakım kasap ve işletmelerin kilo hududunu aşmak için 4-5 kişi farklı başka sıraya girip 2 kilodan kırmızı et satın aldıkları ortaya çıktı. Kasap ve restoranlar ucuza aldıkları kırmızı eti 2 katı değerliye satıyorlar.
‘VATANDAŞ ET ALAMADAN KONUTUNA DÖNÜYOR’
Peki fırsatçılara karşı bir tedbir alınabilir mi? Mevzuyla ilgili vatandaşlara değerli davetlerde bulunan Tüketici Konfederasyonu (TÜKONFED) Başkanı Aydın Ağaoğlu, milliyet.com.tr’ye şu tabirleri kullandı: “Vatandaşın ramazanda ucuz et yemesi için alınan tedbirler maalesef kimi açıkgözler tarafından bozuldu. Bunlar lokantacı esnafı olunca Et ve Süt Kurumu ile muahede yapmış olan mahallî marketler karar alarak 1 şahsa 2 kilodan fazla et satışı yapmadılar. Ne var ki bunu da delmeyi başaran esnaf; komisi, garsonu, aşçısını göndererek hepsine 2’şer kilo et aldırıyor, böylece tezgahtaki etler kısa müddette tükeniyor. Ucuz et almak için sırada bekleyen vatandaş alamadan konutuna geri dönüyor.
‘VATANDAŞLAR DA ET STOKLADI’
Hatta kimi kasap esnafının da misal uygulamayı yaptığını gördük. En tuhaf olanı da tüketiciler kendileri de stok emelli almaya başladılar ve kendisi, çocuğu, eşi, her gün gidip 2’şer kilo et almak suretiyle derin dondurucuda stok yaptılar.
ÖNLEM ALINABİLİR Mİ?
Bu sorunun tahlili için öncelikle ahlak anlayışının yerleşmesi lazım. Son yıllarda maalesef bu kavram epey gevşetildi.
Buna karşı tedbir almak için öncelikle toplumsal yaptırım uygulanmalıdır. Toplumsal yaptırımdan kastım şudur: Toplum olarak bu çeşit davranışları sergileyen insanları afişe etmeli, bunları toplumsal tecrit içine almalıyız.
‘O ESNAFTAN ALIŞVERİŞİ KESİN’
Bilindiği üzere Japonya’da kişi başına düşen avukat sayısı dünyanın en düşük oranıdır. Zira orada toplumsal tecrit uygulaması var. Yani bir kişi topluma karşı bir kusur yahut kabahat işlediğinde en tesirli ceza toplumdan dışlanarak verilmektedir. O halde ucuz et satış kuyruğunda kasabın, semt lokantasının işçisini gören vatandaşlar birbirlerini ve esnafı uyararak yaptığının gerçek olmadığını söz etmeli ve o esnaftan alışverişi kesmek suretiyle reaksiyonlarını ortaya koymalıdırlar.
FIRSATÇILAR TESPİT EDİLEBİLİR Mİ?
Bunu anında tespit edebilmek epeyce zordur. Burada en kıymetli öge ahlaktır. Bunu Japonların sistemi ile önlemek mümkündür. Beşerler dışlanacağını bilirse bu tıp haksızlıklar yapmaktan uzaklaşabilirler.
NEREYE ŞİKAYET EDİLEBİLİR?
Vatandaşlar bu durumu Ticaret Bakanlığı’na şikayet edebilirler. Haksız ticari uygulama kapsamında yaptırım uygulayabilir. Ama en tesirli tespit edilebilir durum vatandaşların birbirini uyararak o lokantadan, kasaptan alışverişi kesmeleridir. Günümüzde toplumsal mecralarda bu duyurular için epeyce elverişli ortam oluşmaktadır.
Ticaret Bakanlığı müfettişleri o işletmeye giderek marketteki manzaraları inceleyebilir. Komi, garson, aşçı, kasiyere bakıp birebir gün alışveriş yapıklarını tespit ederse bunu kendi konutları için almadığını düşünerek yaptırım uygulayabilir.”
