
MELTEM GÜNEŞ – ANKARA / Devlet Memurları Kanunu’nda 2016 yılında yapılan düzenleme ile doğum sonrası yarım vakitli çalışma hakkı getirilmiş lakin bu hakkın uygulanmasına ait yönetmelik 8 yıl boyunca yürürlüğe girmemişti. Bu yılın “Aile Yılı” ilan edilmesiyle Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı da yönetmeliğin yürürlüğe konulması için kıymetli bir atım atarak, memurların doğum sonrası yarım vakitli çalışma hakkına ait yönetmelik taslağını görüş ve tekliflere açtı. Taslakta, düzenleme ile doğum yapan yahut evlat edinen memurların, çocuklarının bakımıyla daha yakından ilgilenebilmelerinin amaçlandığı tabir edildi. Yönetmeliğin yayımlanarak uygulamaya konulmasıyla ailelerin hayat kalitesinin artacağı belirtildi.
KİMLER YARARLANACAK?
Taslağa nazaran, doğum yapan bayan memurlar ve eşi doğum yapan erkek memurlar, analık yahut babalık müsaadesi sonrasında haftalık çalışma müddetlerini yarıya indirebilecek. Memur, yarım vakitli çalışmaya başlamadan en az 1 ay evvel yazılı olarak kurumuna başvuracak. Memurun olağan haftalık çalışma mühleti 40 saat olarak kabul edildiğinden, yarım vakitli çalışmada 20 saatlik çalışma mühletinin tamamlanması gerekecek. Memura bu süreyi tamamlaması için haftanın belli günleri tam gün çalışma yahut her güne yayılmış kısmi müddetli çalışma olmak üzere 2 seçenek sunulacak. Bu hak çocuğun zarurî ilköğretim çağının başladığı tarihi takip eden ay başında sona erecek. Eşlerin ikisi de memursa, ikisi de bu haktan yararlanabilecek fakat tıpkı periyotta kullanamayacaklar. Eşiyle evlat edinen yahut tek başına evlat edinen memurlar da bu haktan yararlanabilecek. Doğum yahut evlat edinme memuriyetten evvel gerçekleşmişse de memur misyona başladıktan sonra yarım vakitli çalışma periyodun içinde talebi halinde bu imkandan faydalanabilecek.
MAAŞIN YARISI ÖDENECEK
Bu hak sırf bir sefer kullanılabilecek. Memura yarım vakitli çalışma müddetince maaş ve toplumsal yardımların yarısı ödenecek fakat yıllık müsaade ve mazeret müsaadesi üzere haklar tam olarak kullanılacak. Yetkili amir, ocak ve temmuz aylarında memurun talebi yahut hizmet muhtaçlığına nazaran çalışma saatlerini ve yöntemini değiştirebilecek. Derece yükselmesi ve kademe ilerlemesi için gerekli hizmet mühletleri, yarım vakitli çalışılan devirde “yarım” olarak dikkate alınacak. Öğretmenler için çalışma esaslarını Milli Eğitim Bakanlığı ayrıca düzenlenecek. Yarım vakitli çalışma müddetince ticaret yapan ya da memurlara yasaklanan öbür yarar getirici faaliyetlerde bulunan memurların yarım vakitli çalışma hakkı iptal edilecek.
DOĞUM İZİNİ VE YARDIMLARI
Kamu ve özel kesimde anneler için fiyatlı doğum müsaadesi doğumdan evvel ve sonra toplamda 16 hafta olarak uygulanıyor. Kamu çalışanları isterlerse 2 yıla kadar, özel dal çalışanları ise 6 aya kadar fiyatsız doğum müsaadesi kullanabiliyor. Babalık müsaadesi ise memurlar için 10, özel bölüm çalışanı için ise 5 gün. TBMM Genel Kurulu’nda bu hafta ele alınması beklenen torba yasa teklifinde, 1 Ocak 2025’ten itibaren doğan birinci çocuk için bir seferliğine anneye 5 bin TL doğum yardımı ödenecek. 1 Ocak 2025’ten sonra doğacak ikinci çocuk için anneye her ay, aylık olarak 1500 TL, üçüncü çocuk için her ay, aylık 5 bin TL ödenecek. Doğum yardımı çocuklar 5 yaşını doldurana kadar devam edecek.