
Tarihçi Dr. Mithat Atabay, Atatürk’ün 18 Mart’ta kara muharebelerinden sorumlu olduğunu ve Gelibolu Yarımadası’nda Eceabat Mıntıka Kumandanı ve tıpkı vakitte 19. Tümen Kumandanı olarak misyon yaptığını vurguladı. Atabay, “18 Mart’ta düşman kuvvetleri karaya asker çıkarmadı. Atatürk, 18 Mart’taki vazifesiyle ilgili olarak, ‘18 Mart Arıburnu Muharebeleri Raporu’nda, ‘18 Mart’taki misyonum, şayet düşman karaya ayak basarsa onları durdurmaktı’ tabirlerini kullanmıştır” dedi.
İnisiyatif kullandı
Atabay, 25 Nisan 1915 sabahı ise düşman kuvvetlerinin Seddülbahir ve Arıburnu’na çıkarma yaptığını, Mustafa Kemal’in o sırada Gelibolu Yarımadası’nda, 5. Ordu’ya bağlı 19. Tümen’in kumandanı olduğunu belirterek şunları söyledi: “Mustafa Kemal’in karargâhı Bigalı Köyü’ndeydi. 27. Alay’ın gözetleme birlikleri düşmana karşı koymaya çalıştı. Lakin çok sayıda düşman askeri karaya çıktığı için savunma imkânları kısıtlıydı. Bu durumu öğrenen Mustafa Kemal’in buyruğunda 57., 72. ve 77. Alaylar bulunuyordu. Kendi inisiyatifiyle üstlerinden buyruk almadan hareket eden Mustafa Kemal, sabah saat 07.30’da 57. Alay’ı yanına alarak yola çıktı ve saat 10.00 civarında Arıburnu bölgesine ulaştı. Mustafa Kemal’in komutasındaki 57. Alay’ın takviyesiyle karaya çıkan düşman askerler bertaraf edildi.” Atabay, Mustafa Kemal’in kendi inisiyatifini kullanarak düşmana müdahale etmesinin savaşın mukadderatını değiştirdiğini belirtti.
Anafartalar Kahramanı
Düşmanın, 6 Ağustos’ta Anafartalar bölgesine çıkarma yaptığını söyleyen Atabay, “Düşman hezimetten sonra Türk ordusunu kuşatma harekâtına yöneldi. Fakat Mustafa Kemal, Anafartalar Küme Kumandanı olarak vazifesi üstlendi ve düşmanın karşısına çıktı. Dört gün süren çetin savaşın akabinde, 10 Ağustos’ta düşmanı yenerek ‘Anafartalar Kahramanı’ unvanını kazandı. Bu zafer, tüm Türkiye’de büyük yankı uyandırdı ve dünya basınında geniş yer buldu” dedi.
Mustafa Kemal’in Gelibolu Yarımadası’nın savunmasıyla ilgili planlarını I. Dünya Savaşı’ndan iki yıl evvel yapmaya başladığını vurgulayan Atabay, “Tümen kumandanları ortasında en genci Atatürk’tü lakin Gelibolu’yu nasıl savunacağını en güzel bilen kişi de oydu. Bu durum, onun ‘Çanakkale Kahramanı’ olarak ön plana çıkmasını sağladı” tabirini kullandı. / SEVGİ ÇAVUŞOĞLU

29 Ekim 1915’te Tasvir-i Efkâr gazetesinde İstanbul’u kurtaran iki komutanın resmi vardı: Mirliva Cevat Paşa ve Miralay Mustafa Kemal…