admin
İlkbaharın habercisi leyleklerin Güney Afrika’dan Avrupa ve kuzey ülkelerine İstanbul üzerinden gerçekleştirdiği göç seyahati başladı. Türkiye’de Hatay, Adana, Mersin, Konya, Eskişehir, Bursa, İstanbul Boğazı ve Trakya güzergahını takip eden leylekler, akabinde Avrupa ülkelerine ulaşıyor. 1 Mart’ta başlayan leyleklerin ilkbahar göçü, 15 Mayıs’a kadar sürüyor. Bu seyahatin en dar noktası olarak bilinen İstanbul’dan 600 bini aşkın leylek göç ediyor. İstanbul başta olmak üzere göç rotasındaki birçok vilayette; LEylekEL, İstanbul Kuş Müşahede Topluluğu, Tabiat Derneği üzere birçok kuş müşahede topluluğu üyelerince her yıl leyleklerin kümeler halinde gökyüzünü süsledikleri görsel şölen hem görüntüleniyor hem de kuş sayımı yapılıyor.
20 YILDIR LEYLEK SAYIMI YAPIYOR
20 yıldır İstanbul Boğazı’ndan geçiş yapan leyleklerin hem ilkbahar hem sonbahar göç seyahatini takip eden ve sayımlarını yapan LEylekEL kurucularından 79 yaşındaki Fikret Can ‘Leylek Baba’ olarak biliniyor. Göç sırasında yaralanan leyleklerin tedavilerinin yapılmasını sağlayan ve yıllardır bu hususta uğraş eden Fikret Can, bu coşkulu serüvenin binlerce yıldır kesintisiz devam ettiğini söyledi.
EN AĞIR GÖÇ NOKTASI İSTANBUL’DA
Sahraaltı Afrika’dan yola çıkan leylek sürülerinin Nil Vadisi, Filistin, İsrail, Lübnan, Suriye güzergahını izleyerek Hatay Belen Geçidi’nden Türkiye’ye giriş yaptıklarını belirten Fikret Can, “Anadolu’yu uzunluktan boya geçtikten sonra önlerine geçit vermez Karadeniz dikilir. Karadeniz’i geçemedikleri için sola dönerler ve İstanbul Boğazı’nı geçip üçüncü köprü, üçüncü havalimanı ve kuzey ormanları istikametinden Bulgaristan’a geçerek Avrupa’ya dağılırlar. O yüzden en ağır göç, en dar geçiş noktası olan İstanbul Sarıyer’de izlenir” dedi.
İLKBAHAR GÖÇÜ 600 BİNİ BULUYOR
İlkbaharda 500- 600 bin civarı leylek göçü yaşandığını belirten Can, “Çünkü gençler olgunlaşana kadar Avrupa’da yuvalarında kalır. Leyleklerin erişkinliğe ulaşması 2- 4 yıl sürer. Göç eden leylekler eski yuvalarına sarfiyat. Eşlerden çoklukla 1 hafta evvel erkek masraf, yuvayı düzenler. Ayrıyeten yeni yetme erişkin olanlar da kendilerine yeni yuva kurma telaşı içindedir. Eski yuvalara musallat olanlar da vardır ve ekseriyetle yuva savaşları yaşanır. Yeni yetme gençler, hazır yuvaya konma üzere kurnazlık peşindedir. Kazanan yuvayı alır. Nisan sonundan sonra gelenlerin üreme bahtı yoktur. Zira yavrulama ve yavrunun göçe yetişme süreci, en az 120- 130 gündür. Ağustos ayı başından itibaren de sonbahar göçü başlar, eylül ortasına kadar devam eder” diye konuştu.
EN BÜYÜK SORUN ELEKTRİK ÇİZGİLERİ VE DİREKLER
Leyleklerin en büyük sorunu olarak elektrik sınırları ve direklerden kaynaklı vefatları gösteren Fikret Can, “Türkiye ana göç yolu olduğundan on binlerce leylek sonbahar ve ilkbahar göçünde elektrik sınırları yüzünden ölüyor. Yuva kurdukları direklerde yuvaları yanıyor yahut göç sırasında kondukları tellerde elektriğe kapılıp ölüyorlar. Yer altına almak gerekir ancak ekonomik olarak mümkün değilse yalıtım yapmak gerekir. Direkleri değiştirip şamdan halinde dediğimiz, teller altta, leyleklerin konakladığı yer üste gelecek biçimde düzenlenmesi gerekir. Kimi hassas şirketler yapıyor. Hatta Orman Bakanlığı 10 bin güvenli yuva maksatlı direk için kelam vermişti, ne yazık ki 700’ü yapılabildi. Şimdi inançlı yuva sıkıntısını çözemedik, bu yüzden leylek ölümlerinin önüne geçemedik. On binlerce leylek ölüyor” dedi.
İSTANBUL’DA YABAN HAYATI REHABİLİTASYON MERKEZİ YOK
Leylekler ve yırtıcı büyük kuşların Lübnan ve Suriye üzere ülkelerde otomatik tüfeklerle tarandığını belirten Fikret Can, Lübnan’da bilhassa büyük katliamlar yaşandığını söyledi. Dünyanın göç merkezi İstanbul’da yaban hayatı rehabilitasyon merkezi olmadığını da kaydeden Can, “İstanbul’da kesinlikle Tabiat Muhafaza ve Ulusal Parklar Genel Müdürlüğü’nce bir yaban hayatı ve rehabilitasyon merkezi kurulmalıdır. Zira yaralı kuşlar tedavi edildikten sonra tabiata çabucak salınamaz, avcılık ve hayatta kalma hünerlerini yine kazandırmak için rehabilitasyon gerekir. Yaralı kuşların yalnızca tedavisinin yapılıp tabiata salınması kâfi olmuyor” diye konuştu.
