admin
Mithat Yurdakul / ANKARA – Türkiye’nin, Rusya’dan doğal gaz tedariğini sürdürülebilmek için ABD’nin Gazprom’a yönelik yaptırımından Türkiye’ye tanınan muafiyetin müddeti 20 Mart’ta dolarken, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek muafiyetin uzatılması için devreye girdi. ABD Başkanı Donald Trump’ın Ukrayna – Rusya barışına Rusları ikna etmek için doğal gaz kartından yararlanmayı gündemde tuttuğu belirtilirken, Gazprombank’a uygulanan ambargo Rusya’nın doğal gaz ihracatında ödeme aldığı tek yetkili kuruluş olması nedeniyle kritik kıymet taşıyor. Türkiye’nin, Rusya’dan doğal gaz tedarikini sürdürülebilmek için ABD’nin sağladığı yaptırım muafiyetinin müddeti 20 Mart’ta doluyor. Muafiyetin mühletinin uzatılması için Türkiye tarafının teşebbüsleri hızlanırken, Türkiye ismine diplomasi yürüten Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek, ABD’li mevkidaşı Scott Bessent ile görüşecek. Görüşmenin akabinde, muafiyetin uzatılması kararı verilmesi beklentisi bulunuyor.
SÜREÇ NASIL GELİŞTİ?
ABD idaresi kasımda, Ukrayna savaşı gerekçesiyle Rusya’ya yaptırımlarını genişletmiş ve Rusya’dan doğalgaz alan ve ödemelerini Gazprombank üzerinden yapan ülkeleri de yaptırım kapsamına aldığını açıklamıştı. Doğal gaz ithalatının büyük kısmını Rusya’dan yapan Türkiye, diplomasi süreciyle, yaptırımlardan muafiyet talebini lisana getirmişti. Yürütülen temasların akabinde, ABD’nin Rusya’nın milletlerarası finans sistemini kullanmasını engellemek gayesiyle Gazprombank’a yönelik uyguladığı yaptırımlardan Türkiye’nin muaf tutulduğu bildirilmişti.
TEDARİKTE KESİNTİ RİSKİ BULUNUYOR MU?
Türkiye, 2024 sonu datalarına nazaran boru sınırı gazının yüzde 60’tan fazlası ile genel gaz ithalatının yaklaşık yüzde 41’ini Rusya’dan yapıyor. Doğal gaz, Türkiye’nin elektrik üretiminde değerli bir yer tutuyor. EPDK’nin bilgilerine nazaran Ekim 2024 prestijiyle lisanslı elektrik üretiminin yüzde 20.4’ü doğal gazdan gerçekleştirildi. Bu da bilhassa sanayi üretiminde büyük kıymet taşıyor. Gazprombank yaptırımlarının sürmesi halinde, ödeme imkanının ortadan kaldırılması nedeniyle Türkiye’nin daima gaz tedariğinde kesinti riski bulunuyor.
TRUMP’IN BARIŞ KOZU
Türkiye üzere gaz ithalatçıları açısından ambargo muafiyeti büyük değer taşırken, Rusya’nın da yeni gelişmelerin akabinde gaz gelirlerinin tahsilatı için alternatif yolları gündeminde tuttuğu belirtiliyor. ABD Başkanı Trump’ın Ukrayna – Rusya barışına Rus tarafını ikna etmek için doğalgaz ambargosu kartından yararlanmayı planladığı belirtilirken, Gazprombank’a uygulanan ambargo da Rusya’nın doğal gaz ihracatında ödeme aldığı tek yetkili kuruluş olması nedeniyle kritik kıymet taşıyor.
