admin
Derleyen: Gonca Kocabaş / Milliyet.com.tr – Nemo Noktası, dünyadaki en izole yer olarak bilinir. Pasifik Okyanusu’nun ortasında, en yakın kara modülüne tam 2 bin 700 kilometre uzaklıkta yer alır. Bu nokta, 1992’de Hırvat mühendis Hrvoje Lukatela tarafından hesaplandı ve ismini Jules Verne’in ‘Denizler Altında 20 bin Fersah’ romanındaki gizemli karakter Kaptan Nemo’dan aldı.
Nemo Noktası’nı bu kadar enteresan kılan şeylerden biri, buraya en yakın insanların bazen Dünya’dakiler değil, uzaydaki astronotlar olmasıdır. Uluslararası Uzay İstasyonu (ISS) bu noktanın üzerinden geçtiğinde, astronotlar gökyüzünde dolaşan en yakın komşular haline gelir. Velhasıl, burası yalnızca dünyanın değil, insan uygarlığının da en tenha noktalarından biri.
UZAY ARAÇLARI BİLEREK DÜŞÜRÜLÜYOR
Nemo Noktası, yalnızca dünyanın en izole yeri olmakla kalmaz, birebir vakitte uzay araçları mezarlığı olarak da kullanılır. NASA, ESA, Roscosmos ve başka uzay ajansları, kullanım dışı kalan uydularını, uzay istasyonlarını ve başka araçlarını bu noktaya yönlendirerek okyanusun derinliklerine gömer. 1991’de düşürülen Sovyet MIR Uzay İstasyonu, buraya gönderilen en büyük uzay aracıydı. Önümüzdeki yıllarda, Uluslararası Uzay İstasyonu (ISS) vazifesini tamamladığında, büyük ihtimalle o da Nemo Noktası’na düşürülecek.
İnsan ömrü için son derece elverişsiz olan bu bölge, çok uzaklığı nedeniyle bilimsel keşifler için bile nadiren ziyaret edilir. Okyanusun derinliklerinde nelerin gizli olduğu hâlâ büyük bir merak konusu. Lakin tüm bu ıssızlığına karşın, Mart 2024’te İngiliz kaşif Chris Brown ve oğlu Mika, Hanse Explorer isimli sefer yatıyla Nemo Noktası’na muvaffakiyetle ulaştı. 12 Mart’ta Şili’nin Puerto Montt kentinden yola çıkan takım, 20 Mart’ta kutup noktasına vararak tarihe geçti.
İNSANLIKLA EN AZ ETKİLEŞİMDE BULUNAN YER
Nemo noktası, etrafındaki sularda çok az organizma bulunmakta ve bu da onu Dünya’nın biyolojik çeşitliliği en az olan yerlerinden biri yapmakta. Buna karşın, Nemo’nun derinliklerinde gizlenen garip ve vahim yaratıklar hakkında birtakım mitler ve efsaneler ortaya çıkmıyor değil. Bölgenin gizemi ve izolasyonuyla beslenen bu kıssalar, deniz canavarlarının yahut öbür bilinmeyen varlıkların varlığını öne sürmekte. Lakin bu çeşit argümanları destekleyecek hiçbir bilimsel delil bulunmuyor ve bunlar bir gerçek olmaktan çok, bir öykü olarak kalmaya devam ediyor.
HİÇBİR SES DUYULMUYOR, AKUSTİK ORTAMI EŞSİZ
Nemo Noktası’nın gizemine gizem katan bir öteki öge ise eşsiz akustik ortamı. Binlerce kilometre boyunca insan üretimi hiçbir sesin duyulmadığı bu noktayı çevreleyen derin sular son derece sessizdir ve burayı doğal su altı akustiği ve deniz canlılarının bağlantısını incelemek için ülkü bir yer haline getirir. Araştırmacılar, deniz ömrünün ince seslerini yakalamak için bu bölgeye hidrofonlar yerleştirdiler. Bu sayede okyanusun karmaşık ve birden fazla vakit gizemli lisanını daha düzgün anlayabiliyoruz.
Bu kadar uzak bir nokta olduğu için ticaret yahut keşif gemileri buradan nadiren geçiyor. Burası, denizcilerin rotalarından epeyce uzakta, hasebiyle çok az insan Nemo Noktası’na nitekim ulaşabilmiştir. Şimdiye kadar, birkaç maceraperest ve bilim insanı buraya gitmeyi denemiş, lakin gerçek manada burada durmak bile hayli zordur. Deniz ulaşımıyla buraya gitmek son derece sıkıntı ve değerli. En yakın kara modülüne olan uzaklık ve okyanusun dalgalı yapısı nedeniyle de tehlikeli. Bilimsel açıdan çok fazla araştırma yapılmamış zira bölge güçlü bir ekosistem sunmaz ve lojistik açıdan büyük zorluklar içeriyor. Özetle, Nemo Noktası Dünya’nın en yalnız yeri ve insanlıkla en az etkileşimde bulunan doğal noktalarından biri olarak kabul ediliyor.
