admin
Mudanya ilçesindeki Giritli Mahallesi’ndeki konutlar, 1800’lü yüzyılın sonlarında yaşanan büyük yangının akabinde kullanılamaz hale geldi. Mahalle, İtalyan mimar Piçiretu tarafından yine planlanarak inşa edildi. Antik Yunan mimarı Hippodamos’un geliştirdiği ızgara planına dayanan mahalle, bugün New York, Los Angeles ve Florida üzere ünlü kentlerin mimarisiyle benzerlik gösteriyor.
Dronla görüntülenen, denize paralel 3 cadde ve bunları dikine kesen dar sokaklardan oluşan mahallede, 18’inci yüzyıl İtalyan mimarisinin izleri görmek mümkün. Tüm evlerin denizi gördüğü mahalle, görünümünün yanı sıra meskenlerdeki geometrik tavan süslemeleriyle de dikkat çekiyor. Sayısı 300’ü bulan Rum konağı, vitraylı pencerelerin önündeki bitkiler ve ahşap dokusuyla asırlık tarihini de bugüne taşıyor.
‘YENİ BİR MİMARİ’
Yangının akabinde periyodun yetkilileri ile bölgedeki Rum ve Müslüman Türklerin birlikte tahlil aradığını belirten Mudanya Lozan Mübadilleri Derneği Başkanı Hüseyin Türker, “Mudanya’da Girit Mahallesi’nde büyük bir yangın çıktı ve bütün meskenler yandı. Burada kalan Rumlar ve Müslüman Türkler, yangının akabinde mahallenin tekrar toparlanması için deva aradılar. Bunun için İtalyan Kent Mimarı Piçiretu’yu getirdiler ve burada yeni bir mimari yaratıldı. Bu mimariyle birlikte, sokaklarda nereden bakılırsa bakılsın deniz görülüyor” dedi.
‘EVLERİNİN ÖNÜNDE DENİZE GİRERLERDİ’
Ayrıca, mübadele sonrası Girit’ten gelen dedelerinin izlerinin mahallede hala hissedildiğini tabir eden Türker, Giritli Mahallesi’nin mimari yapısının değerine dikkat çekerek, “Buradan giden Rumların akabinde, dedelerimiz tarafından burada yapılan kimi hafriyatlarda küllere rastlanıldı. Bu da burada çıkan yangını bizlere ispatlıyor. Ayrıyeten her sokağın denize çıkması nedeniyle, yazın beşerler denize girmek için yer aramaz, kendi konutlarının kapılarının önünde denize girerlerdi” diye konuştu.
Giritli Mahallesi’ndeki konutların, tipik Rum mimarisini yansıttığını belirten Türker, “Bu konutlar çoklukla giriş katında 1 oda ve mutfak, 2’nci katında 2 oda, en üst katında ise yatak odaları olacak biçimde tasarlanmıştır. Vakitle bu konutlardan kimileri restore edilirken, kimileri ise yıkılmıştır. Günümüzde ise irili ufaklı bu meskenlerden yaklaşık 300 adet bulunuyor” dedi.
