admin
Osmanlıca tutanaklardan derlenen bilgiye nazaran, İstiklal Marşı’nın Meclis’teki görüşmelerinde çok sayıda milletvekili değerlendirmelerde bulundu. Mehmet Akif Ersoy’un Türk milletinin hürriyet çabası için kaleme aldığı “İstiklal Marşı”, birinci kere, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün Başkanlığını yaptığı 1’inci Devir 2’nci Yasama Yılı’nın birinci çalışma günü olan 1 Mart 1921’deki birleşimde, milletvekillerinin takdirine sunuldu.
Dönemin Milli Eğitim Bakanı ve Antalya Milletvekili Hamdullah Suphi Tanrıöver, İstiklal Marşı’nı milletvekilleriyle paylaşmadan evvel, Ulusal Eğitim Bakanlığına Kurtuluş Savaşı’nın ruhunu yansıtacak bir marş için şairlere müracaat edildiğini ve çok sayıda şiir geldiğini söyledi. Ortalarından 7 adedinin seçildiğini anlatan Tanrıöver, şöyle konuştu:
“Vekalet, yapmış olduğu tetkikatta olağanüstü kuvvetli bir şiir aramak gereğini hissettiği için ben şahsen Mehmet Akif Beyefendi’ye müracaat ettim ve kendilerinin de bir şiir yazmalarını rica ettim. Kendileri çok asil bir telaşla tereddüt gösterdiler. Bilirsiniz ki bu şiirler için bir ikramiye vaat edilmiştir, halbuki bunu kendi isimlerine takrip etmek dileğinde bulunmadıklarını ve bundan çekindiklerini izhar ettiler. Ben şahsen müracaat ettim. ‘Lazım gelen önlemi alırız ve icap eden ilanı yaparız’ dedim. Bu kuralla büyük dini şairimiz bize olağanüstü nefis bir şiir gönderdiler. Öteki 6 şiirle birlikte nazarı tetkikinize arz edeceğiz.”
“İNŞALLAH” SADALARI YÜKSELDİ
Tanrıöver, daha sonra büyük alkışlar ortasında İstiklal Marşı’nın 10 kıtasını okudu. En fazla alkışı, “Korkma sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak” dizesi alırken, “Canı, cananı, bütün varımı alsın da hüda/Etmesin tek vatanımdan beni dünyada cüda” dizesinin okunduğu sırada, milletvekilleri ortasında “İnşallah” sadaları yükseldi.
Tanrıöver, şiiri tamamladığında da alkışlar dinmedi; çok sayıda vekil şiddetli bir formda alkışlayarak, İstiklal Marşı’na beğenisini gösterdi.
İlk okunduğu tarihten 11 gün sonra, 12 Mart 1921’de İstiklal Marşı yine Meclis gündemine geldi. Tanrıöver, Kurtuluş Savaşı’nın uzun müddettir devam ettiğini söyleyerek, bunu söz etmek üzere yazılmış olan şiirlerin ne kadar erken kabul edilirse o kadar yararlı olacağına işaret etti.
“ŞİMDİYE KADAR GELEN ŞİİRLER DURUMUMUZU ÇEVİRİ ETMİYOR”
Görüşmelerde, İstiklal Marşı’nın Meclis’te mi kabul edileceği yoksa öbür bir seçici heyetin mi görevlendirileceği de tartışıldı. Milletvekillerinin çoğunluğu kararı Meclis’in vermesi gerektiği görüşünü paylaştı.
Ardından İstiklal Marşı için konulan ödül nedeniyle kimi milletvekilleri tenkitlerini lisana getirdi. Tanrıöver, tenkitler üzerine, şairlerin para mükafatı nedeniyle şiirlerini göndermediğini, yıllardır ülkenin durumunu anlatan şiirler yazdığını belirtti.
Mehmet Akif Ersoy’un da para mükafatına uzak durduğunu kaydeden Tanrıöver, “Ben gelen şiirleri okuduktan sonra, bu işte vazifedar ettiğiniz bir arkadaşınız sıfatıyla, istek ettim ki bir kuvvetli şiir daha bulunsun ve kendilerine müracaat ettim. Bunun üzerine kendileri de bir şiir yazdılar, gönderdiler. Bizim şimdiye kadar mevcut olan şiirlerimiz bugünkü çabamızı tabir etmiyorsa şairlerimizin kendi hislerini tabir etmeleri asla yanlışsız değildir.” sözlerini kullandı.
Kastamonu Milletvekili Suad Soyer, mesleğinin şiirle ilgili olmamasına rağmen Mehmet Akif Ersoy’un şiirlerini okuduğunu anlattı. İstiklal Marşı’nın, kendilerinin hissiyatını ve hislerini söz ettiğini belirten Soyer, “Kendisinin, memleketin hislerine karşı ne kadar kuvvetli bir kudreti şiiriyesi olduğunu ve Garp ve Şark alemi hakkındaki hislerini en hoş numunelerini, Safahat ismindeki yapıtları gösterir. Bu prestijle bu kahramanı edebi tebcil etmemek elden gelmez.” diye konuştu.
“EKSERİYET-İ AZİME” İLE KABUL EDİLDİ
İstiklal Marşı’nın kabul edildiği gün, kürsüye çıkan bir öbür isim de Çankırı Milletvekili Mehmed Tevfik Durlanık oldu. Durlanık, “Eğer tercih lazım geliyorsa Akif Bey’in şiiri pek hoş yazılmıştır.” görüşünü lisana getirdi.
Konuşmaların akabinde çok sayıda milletvekili, Mehmet Akif Ersoy’a ilişkin İstiklal Marşı’nın kabulünü teklif etti.
Reisi Sani (Meclis’in ikinci başkanı) Adnan Adıvar, İstiklal Marşı’nı oylamaya sundu. Akabinde İstiklal Marşı, “ekseriyet-i azime (büyük çoğunluk)” ile kabul edildi.
Kırşehir Milletvekili Ahmed Müfid Kurutluoğlu, Tanrıöver’in, İstiklal Marşı’nı bir defa daha kürsüden okumasını istedi.
Konya Milletvekili Refik Koraltan ise “Milletin ruhuna tercüman olan işbu İstiklal Marşı’nın ayakta okunmasını teklif ediyorum.” dedi. Bunun üzerine Adıvar, marş kabul edildiği için resmi bir İstiklal Marşı olarak tanındığını söyledi. Tüm milletvekilleri İstiklal Marşı’nı ayakta dinledi.
