admin
SERVET YILDIRIM – Küresel olmanın ayrıyeten üretim, tedarik zinciri ve dağıtımda ölçek avantajından faydalanarak maliyet düşürmek, daha rekabetçi fiyatlarla eser sunmak ve yetenek havuzunu genişletmek üzere yararları da var. Marka prestijindeki artışı da unutmamak gerekir. Fakat, globalliğe ya da çok ulusluluğa erişmek kolay olmuyor.
Sabancı Holding CEO’su Cenk Alper geçen hafta bir sohbette, “Bugün yalnızca ihracat yapmak, ihracat üzerinden döviz geliri elde etmek, global şirket unvanını hak etmek için kâfi değil. Global şirket olabilmenin yolu, farklı coğrafyalarda müşteriye ve sanayilere yakın olmaktan geçiyor. Bununla birlikte, yalnızca ürettiğiniz eser değil, bunu nasıl ürettiğiniz de önemli” diyordu.
Alper ile bu sohbet, Çimsa’nın İrlanda’daki tesisinde gerçekleşti. Oradaki operasyonlarını görünce globallikten neyi kastettiğini daha net anladım.
Biz bir küme gazeteci, İrlanda’da bir çimento tesisini ziyaret etmeyi bekliyorduk fakat öteki bir şirket bulduk. Çimsa, klâsik bir çimento üreticisi olmaktan, global ve çeşitlendirilmiş yapı gereçleri şirketine dönüşmüş. Çimento üreticisiyken, global bir yapı materyalleri üreticisi olmuş.
Sabancı Kümesi, Çimsa’nın Mannok tesislerini 2024 yılında aldı. Bu süreç, geçen yıl bir Türk şirketi tarafından yurtdışında yapılan en büyük satın almaydı. Pay bedeli 253 milyon dolar ve toplam şirket kıymeti ise 360 milyondu. Tesislerin bir kısmı Kuzey İrlanda’da ve öbür kısmı ise İrlanda Cumhuriyetinde yer alıyor. Yani, iki ülke üzerine kurulmuş bir tesis gördük. Toplam 800 çalışanın Kuzey İrlanda tarafında olanları sterlin ve İrlanda Cumhuriyeti tarafında çalışanları ise euro cinsinden maaş alıyorlar. Bu da globalliğin bir göstergesi olsa gerek. Lakin yalnızca para ünitesi, yasal mevzuat ya da iklim farklılıkları değil; farklı lisanlardan, farklı dinlerden yüzlerce hatta binlerce çalışanı tek kadro altında bir ortaya getirmek ve şirket kültürü etrafında kenetlemek globalliğin gereklerinden olmalı.
Bu manada yalnızca Sabancı değil çok ulusluluğu yakalamış öbür Türk şirketleri de bulunmaktadır. Konfor zonundan çıkmayıp yerele takılıp kalmanın getirdiği riskleri gören birçok şirkette de son vakitlerde dışarıya çıkma hevesinin arttığını görüyorum. Görünen o ki; dünyaya açılan Türk şirket sayısı önümüzdeki periyotta daha da artacaktır.
Dünyadaki dönüşümle birlikte, “küresel şirket” kavramının da yine tanımladığının altını çizen Cenk Alper globalliğin kıymetli bir boyutuna dikkat çekti: “Sadece ihracat odaklı bir bakış açısıyla 200-300 milyon dolarlık işler yaratabilirsiniz. Ancak bizim amacımız, milyar dolarlık işler yaratmak. Bunun için dijital ve sürdürülebilirlik kadar ölçeklenebilirlik çok kıymetli. Türkiye dışına taşmadan, hudutsuz koşmadan bu ölçeği yakalamak mümkün değil. Çimsa bu stratejinin çok değerli bir örneğidir.”
Çimsa karbonsuzlaştırılması en sıkıntı dallardan birinde faaliyet gösteriyor. Tahminen de dünyada karbon salınımı en fazla olan kesimlerden birinde. Fakat, sürdürülebilirliğe giden yolda değerli adımlar atmış, kıymetli inovasyon eserleri üretir hale gelmiş.
Çimsa’nın dönüşüm stratejisini “Çimentodan Materyal Teknolojilerine, Yerelden Globale, Griden Yeşile” halinde açıklayan Çimsa Genel Müdürü Umut Zenar, şirketin globalleşme vizyonunu anlatırken ise kimi sayılar verdi: Yüzde 75 döviz bazlı gelir yaratımı, yüzde 70 sürdürülebilir eser portföyü, yüzde 40 sürdürülebilir güç kaynağının yanı sıra Ar&Ge merkezleri ve Bilime Dayalı Maksatlar İnsiyatifi (SBTi) gerçekleşmeleri.
Cenk Alper’in dediği üzere “Bunu hangi teknolojilerle üretiyorsunuz, bu teknolojiye sahip misiniz, üretimde ne kadar sorumlu davranıyorsunuz… Tüm bunlar artık yapbozun modülleri.“ Yani üst sıralara oynayan bir global oyuncu olmanın birtakım getirdikleri ve gereklilikleri var.
