admin
Milliyet.com.tr/ÖZEL Geçtiğimiz hafta 4 gün boyunca Belgrad Ormanı’nda kaybolan ve bulunduktan sonra ömrünü yitiren Ece Gürel’e yönelik iş yerinde mobbing tezleri gündeme geldi.
Tazminatsız işten çıkarıldığı tez edilen Gürel’in son konuştuğu kişi olan arkadaşı Özge A.Ö.’nün sözü ortaya çıktı. Ece’nin iş yerinde yaşadığı sorunları anlatan şahit, “İş tarifinde olmayan şeyleri yaptırmak istemişler. Tuvaletleri sen temizleyeceksin, kahveleri sen getirip götüreceksin demişler. Ayrılması için kağıt imzalatmışlar. Kağıdı imzaladığı için de ailesiyle problemler yaşamış” dedi.
7 UNSURLUK MOBBİNG GENELGESİ!
Bu son olay Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı’nı harekete geçirdi. İş yerlerinde ruhsal tacizin önlenmesi için hazırlanan 7 unsurluk genelge geçtiğimiz günlerde Cumhurbaşkanı Erdoğan imzasıyla Resmi Gazete’de yayımlandı.
BAKAN IŞIKHAN’DAN MOBBİNG AÇIKLAMASI
Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, “Çalışma hayatında huzur ve verimlilik de hem ekonomik büyüme için hem de toplumsal barışın sağlanması açısından kritik ehemmiyete sahiptir. Bu nedenle iş yerlerinde mobbing ile uğraşta kararlıyız” tabirlerini kullandı.
Peki mobbing genelgesinde ayrıntılar neler? Mobbinge maruz kalan bir kişi tazminatını da alarak işten ayrılabilir mi? İş yerinde mobbing ve tacizin cezası ne? Çalışanlar nereye şikayette bulunabilir?
Konuyla ilgili tüm merak edilenleri milliyet.com.tr’ye kıymetlendiren Toplumsal Güvenlik Müşaviri Emin Yılmaz şu sözleri kullandı: “Mobbing genelgesinin bence en kıymetli unsuru Bakanlık bünyesinde kurulan Ruhsal Tacizle Çaba Kurulu’nun faaliyete geçmesiydi. İlgili konsey kamuya ilişkin kurumlar, personel, patron konfederasyonları, alanında uzman ve akademisyenlerin bir ortaya geldiği ve ülke çapında ruhsal tacizle uğraş ile ilgili siyasetlerin belirlenmesinde katkı sağlamaya, rehberlik ve bilgi paylaşımı beraberinde yönetmeye, kamuoyunu bilinçlendirme üzerinde çalışmalar yürütecektir.
Mobbing yasasında öteki bir ayrıntı ise Alo 170 üzerinden misyonlu psikologların olması ve süreç idaresinde profesyonel dayanak verilmesinin bir telefon kadar yakın olması kıymetli bir ayrıntı olarak gösterilebilir.
HANGİ DAVRANIŞLAR MOBBİNGE GİRER?
Genelgede de bunun temel çizgileri üzerinden baktığımız vakit temel hak ve özgürlüklerin ihlali manasına gelen her türlü aksiyon ve davranış ruhsal taciz olarak nitelendirilecektir.
-Mobbing, makul bir vakit çerçevesinde üst üste tekrarı sağlanan davranışlar bütünüdür.
-Mobbing imalı ve anlaşılması güç halde uygulanır.
-Psikolojik taciz, vakit diliminde çalışanın maruz kaldığı davranışlardan birçoğu, tek başına incelendiğinde, hukuka karşıtlık teşkil etmez.
-Mobbing olaylarının geneli, hedeflenen çalışanın iş yerinden ayrılmasını, atılmasını, istifa etmesini sağlamaya yönelik hareket bütünüdür.
-Psikolojik taciz gerek Anayasamızda gerekse iş hukukunda patronun sorumluluklarından biri olan “eşit davranma” borcuna karşıtlık teşkil eder.
-Mobbing olaylarının birçok, patronun, iş güvenliği ve emekçi sıhhati açısından tabi olduğu kararlara ve özellikle da gözetme borcuna terslik teşkil eder.
-Psikolojik taciz, çoklukla kişilik haklarına tecavüz teşkil eder ve iş akdinin haklı münasebetle feshi kapsamında kıymetlendirilir.
MOBBİNGE YÖNELİK ESAS ÖRNEKLER
-Örneklerle açıklayacak olursak çalışanın bir kez geç kaldığı halde, güya süreklilik arz ediyormuş üzere patronun yahut yöneticinin reaksiyon göstermesi.
-Yöneticinin çalışanına yapmış olduğu bir kusurdan ötürü küme içerisinde tonlamasına dikkat etmeden onu rencide edecek formda daima bağırması.
-İşyerinde küme mail yahut WhatsApp yazışmalarında öteki bireylerin de bunu görecek formda eleştirilmesi,
-Dil, din, Irk üzere farklılığından ötürü onu ötekileştirip eşit davranma prensibini yok sayması.
MOBBİNGE MARUZ KALAN TAZMİNAT ALABİLİR Mİ?
Mobbing, çoklukla mağdur tarafından kanıt temin edilmesinde zahmet çekildiği için ispatlanması sıkıntı olan bir husustur. Unutulmaması gereken mobbingin süreklilik arz etmesidir.
Mobbinge maruz kalan bir kişi tazminatını da alarak işten ayrılabilir. Lakin bunu ispat etmesi gerekmektedir. Birçok patron de bunu kabul etmek istememektedir. Hasebiyle tüzel sürece taşınması ve bu durumu ispat etmesi gereklidir. Birinci evvel arabulucu sonrasında ise uzlaşma sağlanamaz ise iş mahkemesi üzerinden süreç ilerlemektedir. Sonuç olarak ayrımcılık tazminatı ismi altında tazminat talep edebilir.
İŞ YERİNDE MOBBİNG YAPILMASI DURUMUNDA SORUMLU KİŞİ PATRON Mİ?
Burada patron yahut patron vekili sorumluluğu mevcuttur. Lakin mobbingin yalnızca bu kesim içerisinden olmayan olaylar da mevcuttur. Kurumsal bir şirkette küme önderinden tutun da mesai arkadaşının bile mobbing yaptığı birçok örnek mevcuttur.
NE CİNS DAVALAR AÇILABİLİR?
Açılabilecek davalar:
İşçi için
• Manevi Tazminat
• Tacizin durdurulması
• İş akdinin haklı nedenle feshi (Ahlak ve düzgün niyete alışılmamış davranış)
• Soruşturma açılmasını isteme /delil toplama
NEREYE ŞİKAYETTE BULUNULABİLİR?
Bu hususta en başta çalıştıkları kurum ve kuruluşa, Cumhurbaşkanlığı bağlantı merkezine, Türkiye Büyük Millet Meclisi Dilekçe Komitesine, Çalışma ve Toplumsal Güvenlik İrtibat Merkezi (ALO 170) aracılığıyla yahut direkt Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığına ya da Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumuna ve Kamu Denetçiliği Kurumuna müracaatlarını iletebilirler.
Böyle bir durumda patronun yahut yöneticisinin bunu düzeltmesi ile alakalı sorumluluğu mevcuttur.
– Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne ve yetkili idari makamlara yazı ile başvurma hakkına sahiptirler. Müracaatların sonucu yahut yapılmakta olan sürecin safahatı hakkında dilekçe sahiplerine en geç 30 gün içinde gerekçeli olarak yanıt verilir. Süreç safahatının duyurulması halinde alınan sonuç ayrıyeten bildirilir. Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne gönderilen dilekçelerin, Dilekçe Komisyonu’nda incelenmesi ve karara bağlanması 60 gün içinde sonuçlandırılır.
-ALO 170 sınırı üzerinden ruhsal taciz şikayet müracaatları, başvuruyu yapan kişinin kamu yahut özel bölümde çalışmasına bağlı olarak farklı biçimde bedellendirilmektedir. Özel bölüm çalışanlarınca yapılan başvurular, İş Teftiş Kurulu Başkanlığı tarafından incelenmekte kamu kesiminde çalışanlar tarafından yapılan müracaatlar ise ruhsal tacizin gerçekleştiği kurum tarafından incelenmektedir.
-ALO 170 davetlerine en geç 72 saat içerisinde yanıt verilir.
Kısaca her kurumun kendi içerisinde farklı uygulamaları mevcuttur.”
