
Meltem Güneş / ANKARA – Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, kirayla yarışan fahiş aidat ve idareleriyle gündeme gelen sitelerde yeni periyot için ilgili mevzuat düzenlemesinde hazırlıklarını tamamladı. Düzenlemeyle site idarelerinde sırf Bakanlıkça sınıflandırılan ve yetkilendirilen şirketler vazife alabilecek. Site harcamaları da Bakanlıkça yetkilendirilecek kontrol şirketlerince denetlenecek.
Yetki evrakı zorunlu
Bakanlığın hazırladığı, “Kat Mülkiyeti Kanunu”ndaki “Tesis İdare Hizmetleri” ile ilgili mevzuat değişikliğinde sona gelindi. Yeni düzenlemeyle konut ve konutla birlikte ticari alanı olan binaların idaresinde faaliyet gösterecek şirketler, Bakanlıkça sınıflandırılacak ve belgelendirilecek. Mevzuatın yürürlüğe girmesinden sonra, kat malikleri idare işini kendileri değil de şirketlere yaptırmak isterlerse, bu işleri yalnızca Bakanlıkça yetkilendirilmiş şirketler üstlenebilecek. Bakanlıkça yetkilendirilecek şirketler, kat maliklerine ve kiracılara rutin olarak sundukları hizmetlerin yanı sıra otopark, bahçe alanları, varsa toplumsal tesisler üzere ortak hayat alanlarının ruhsat ve eki projelerine uygun olarak kullanılmasını ve işletilmesini sağlayacak. Kazan dairesi, asansör üzere makine ve ekipmanların sistemli bakım ve denetimlerini, güç verimliliği ve evsel atık idaresinin düzenlenmesini takip edecekler ve yapılması gerekenler konusunda bina idaresini ve kat maliklerini uyaracaklar. Gereken tedbirler alınmazsa ilgili kurum ve kuruluşlara bildirimde bulunacaklar.
Harcamaya denetim
Düzenlemeyle haksız ve fahiş aidat artışlarının önüne geçilmesi amaçlanıyor. Bu şirketlerin idare hizmeti verdikleri binalardaki faaliyetleri ve yapılan harcamaları da yeniden Bakanlıkça yetkilendirilecek bağımsız kontrol şirketlerince yapılacak. Kontrollerin yılda en az bir sefer yapılması mecburî olacak. Şirketler, kat maliklerine karşı mali ve idari olarak şeffaf bilgi akışını da sağlayacak. Yapıların idaresine dair bilgi ve evraklara sistem üzerinden erişimi için Bakanlıkça elektronik yazılım sistemi kurulup ortak kullanıma açılacak.
Zam ‘zorunlu’ değil
Yüksek aidat artırımlarına karşı aidat süreci ve akabinde yapılabilecek itirazlarla ilgili Gayrimenkul Hukuku Uzmanı Avukat Ali Güvenç Kiraz çeşitli bilgiler verdi.
Ali Güvenç Kiraz, aidat bedellerinin Türk Hukuku’nda bir üst hududa natürel olmadığına vurgu yaparken, “Ancak ‘yıl sonu geldi, çalışan maaşları arttı’ diye aidatlar artacak diye de bir kanun yok” vurgusu yapan Kiraz, idarelerin genel heyetleri toplayarak; sarfiyatları, masrafların arttığını, hesapları beyan etmesi gerektiğine dikkat çekti.
Yeni periyot aidat bedelleri yönetici yahut idare şuralarının topladığı genel heyette alınan kararla belirleniyor. Kiraz, bu toplantılara katılarak tüm beyanların görülmesini ve buna nazaran itirazların tutanağa geçirilmesini öneriyor.
Yüzde 75 artış protesto ediliyor
Konut aidatlarındaki ‘fahiş uygulamalar’, pek çok kentte site idarelerinin protesto edilmesine neden oluyor. Site idarelerinin yolsuzluklarla suçlandığı protestolarda artan fiyatların nasıl belirlendiği konusunda şaibeli tartışmalar oluştuğuna dikkat çekiliyor.
İstanbul genelinde artırım oranı ortalama yüzde 50 düzeyinde oldu. En yüksek artırım oranı ise yüzde 75 düzeyinde ölçüldü. İstanbul’da bilhassa mahremiyet alanı sağlayan ve geniş alanları olan villa sitelerinde bu ortalama 30 bin lira ile 55 bin lira ortasında bulunuyor. En düşük aidat, TOKİ sitelerinde gerçekleşirken; İstanbul’da ortalama aidat bedeli 2 bin lira düzeyini aştı.